روند پرداخت‌های آموزش و پرورش به فرهنگیان طی دولت‌های نهم و دهم و آخرین وضعیت حقوقی فرهنگیان به تفکیک میانگین حقوقی معلمان، دانشجو معلمان و خدمتگزاران در مردادماه سال 92 تشریح شد.

مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش گزارشی از روند پرداخت‌های حقوقی فرهنگیان در دولت دهم را منتشر کرد.

در این گزارش آمده است: بنا به رسم معمول، در خاتمه دوران کاری دولت‌ها، گزارشی از عملکرد حوزه‌های تابعه ارائه می‌شود تا علاوه بر اقدامات انجام شده در زیرمجموعه‌های دولت، نقطه ابهامی در اذهان عمومی باقی نماند.

با سکانداری 4 ساله حمیدرضا حاجی‌بابایی بر حوزه عظیم آموزش و پرورش همواره شاهد ارائه طرح‌هایی با محوریت ارتقای جایگاه معلمان در جامعه با تغییر نگاه‌ها به این جایگاه، قله نشینی و صدرنشینی معلمان، حاکمیت پژوهش محوری در آموزش و پرورش، فرصت‌سازی برای ارتقای علمی معلمان با تعطیلی پنج‌شنبه‌ها، راه‌اندازی دانشگاه فرهنگیان به عنوان زیباترین ثمره تحول بنیادین و ... بوده‌ایم و کمتر مباحث معیشتی و رفاهی قشر آینده ساز کشور در دیدگاه و بیانات بالاترین مقام این وزارتخانه، نظرها را به خود جلب کرده است؛ اما امروز با به ثمر نشستن سال‌ها تلاش شبانه‌روزی و عملیاتی شدن طرح‌های زیر ساختی که هدف نهایی آن قله‌نشینی معلم در جامعه و ارتقای جایگاه این قشر عظیم تا سطح استادی دانشگاه است، شاید لازم باشد نیم نگاهی هر چند کوچک و گذرا به تأمین ارتقای سطح معیشت و رفاه فرهنگیان در این 4 سال نیز داشته باشیم تا مشخص شود که به موازات ارتقای جایگاه معلم به معیشت و رفاه او نیز توجه لازم مبذول شده است.

وزارت آموزش و پرورش با  - 898 918 نفر معلم (نهصد و هجده هزار و هشت و نود و هشت) با میانگین حقوق 1342100 تومان (یک میلیون و سی صد و چهل و دو هزار و صد تومان)

-  66566 نفر نیروی خدماتی (شصت و شش هزار و پانصد و شصت و شش نفر) و با میانگین حقوق 937500 تومان (نهصد و سی و هفت هزار و پانصد تومان ) 

- 23294  دانشجوی متعهد خدمت (بیست و سه هزار و دویست و نود و چهار) با میانگین حقوق 382300(سیصد و هشتاد و دو هزار و سی صد تومان)

که در مجموع 1008758 نفر (یک میلیون و هشت هزار و هفتصد و پنجاه و هشت نفر ) میانگین حقوقی معادل 1293200 تومان ( یک میلیون و دویست و نود و سه هزار و دویست تومان ) دریافت می‌کنند که اعتبار این مبلغ در مردادماه 1392 رقمی معادل 12332530میلیون ریال (تقریبا برابر یک هزار و دویست و سی و سه میلیارد تومان ) ویژه معلمان، و مبلغ 624056 میلیون ریال ( تقریباً برابر شصت و دو میلیارد و چهار صد و پنج میلیون تومان) ویژه کارکنان خدماتی و 89053 (تقریباً برابر هشت میلیارد و نهصد و پنج میلیون تومان) که در مجموع رقمی معادل 13045639 میلیون ریال (تقریباً برابر یک هزار و سیصد و چهار میلیارد تومان) شده است که شرح آن در جدول شماره 1 پیوست آمده است:   جدول شماره یک   

براساس این گزارش، پایین ترین مبلغ دریافتی مربوط به پرسنل فرهنگی استان تهران و مناطق برخوردار مشابه آن و بالاترین آن مربوط به استان‌هایی نظیر ایلام، بوشهر، خراسان رضوی، یزد، چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد است؛ در توضیح علت این امر می توان به مواردی همچون برخورداری فرهنگیان در استان‌های کمتر توسعه یافته به واسطه دریافت مواردی همچون حق بدی آب و هوا، حق محرومیت از تسهیلات و ... اشاره کرد.

مقایسه میانگین حقوق کارکنان ادارات کل آموزش و پرورش استان های کشور در مردادماه 92 در مجموع درگروه:

- معلمان با 918898 نفر(نهصد و هجده هزار و هشتصد و نود و هشت نفر) میانگین رقمی معادل 13421000(سیزده میلیون و چهارصد و بیست و یک هزار ریال) حقوق دریافت می‌دارند.

- در بخش کارکنان خدماتی با 66566 نفر ( شصت و شش هزار و پانصد و شصت و شش نفر)، میانگین رقمی معادل 9375000 (نه میلیون و سیصد و هفتاد و پنج هزار ریال ) حقوق دریافت می‌دارند.

- در گروه دانشجویان متعهد خدمت با 23294 (بیست و سه هزار و دویست و نود و چهار نفر)  میانگین رقمی معادل 382300 (سه میلیون و هشتصد و بیست و سه هزار ریال)  حقوق دریافت می دارند.

در این میان استان ایلام در گروه معلمان و کارکنان خدماتی بالاترین میانگین حقوقی با ارقام 14323048 (چهارده میلیون و سیصد و بیست و سه هزار و چهل و هشت ریال ) و 10852438(ده میلیون و هشت صد و پنجاه و دو هزار و چهارصد و سی و هشت  ریال)  و کمترین پرداختی در زیر مجموعه معلمان مربوط به شهرستان‌های تهران با  میانگین 12356446 ( دوازده میلیون و سیصد و پنجاه و شش هزار و چهار صد و چهل و شش ریال)  و در بخش کارکنان خدماتی متوجه شهر تهران با میانگین 8513681 (هشت میلیون و پانصد و سیزده هزار و ششصد و هشتاد و یک ریال) بوده است که البته در بحث میانگین حقوق معلمان نیز شهر تهران جزء رتبه های پایین است که دلایل آن پیشتر ذکر شد،

در بخش دانشجویان متعهد خدمت نیز از نظر فراوانی تعداد دانشجو بیشترین آمار مربوط به استان خراسان رضوی و کمترین آن مربوط به استان سمنان است که رقم پرداختی آن ها یکسان و معادل 3823000 ( سه میلیون و هشتصد و بیست و سه هزار ریال) است.

نگاهی به جدول آمار کارکنان ادارات کل آموزش و پرورش استان‌های کشور در مردادماه 92 ( جدول شماره 2 ) و اشاره به محدوده پرداخت حقوق در ازای جمعیت خاص در این جدول نمایش داده شده است بعنوان مثال بصورت میانگین در سراسر کشور از مجموع 918898 نفر(نهصد و هجده هزار و هشتصد و نود و هشت نفر) معلم این وزارتخانه تعداد 9071 (نه هزار و هفتاد و یک نفر ) ماهانه بیش از دو میلیون تومان و تعداد 29447 نفر (بیست  و نه هزار و چهار صد و چهل و هفت نفر)  بین یک میلیون و هشتصد تا دو میلیون تومان و تعداد 81422  نفر(هشتاد و یک هزار و چهارصد و بیست و دو نفر)  بین یک میلیون و ششصد تا یک میلیون و هشتصد هزار تومان و تعداد 140945 نفر ( یکصد و چهل هزار و نهصد و چهل و پنج نفر) بین یک میلیون و چهار صد تا یک میلیون و ششصد هزار تومان و تعداد 232890 نفر (دویست و سی و دو هزار و هشتصد و نود نفر) بین یک میلیون و دویست تا یک میلیون و چهارصد هزار تومان و 268547 (دویست و شصت و هشت هزار و پانصد و چهل و هفت )  نفر بین یک تا یک میلیون و دویست هزار تومان حقوق  دریافت می دارند.

تعداد 141431 نفر (صد و چهل و یک هزار و چهارصد و سی و یک نفر ) نیز ماهانه بین هشتصد تا یک میلیون  تومان و تنها 15145 (پانزده هزار و یکصد و چهل و پنج نفر) نیز کمتر از هشتصد هزار تومان حقوق دریافت می‌کنند. که عموما از افرادی هستند که سابقه پایین دارند .

برخی فرهنگیان علی رغم سنوات بالا ممکن است دریافتی پایین و کم  داشته باشند که علت این امر را انجام وظیفه در مرکز استان از بدو استخدام ، عدم برخورداری از حق مناطق کمترتوسعه یافته و روستایی، نداشتن پست های مدیریتی  در مدرسه و ... عنوان کرد. جدول شماره 2 مبین این ارقام است:  جدول شماره 2 

این گزارش در ادامه با مقایسه میانگین حقوق کارکنان رسمی و پیمانی ادارات کل آموزش و پرورش استان های کشور طی سال های 84 13تا 1392 می‌افزاید: میانگین حقوق فرهنگیان در سال 84 رقمی معادل ۲۷۹۶۰۰ تومان (دویست و هفتاد و نه هزار و ششصد تومان )  و در پایان سال 1387 برابر 496600  تومان ( چهار صد و نود و شش هزار و ششصد تومان  ) بوده است و در مردادماه 1392 به رقمی معادل 1342100 تومان  (یک میلیون و سی صد و چهل و دو هزار و صد تومان ) که در مقایسه با سال 1387 به رشدی معادل 2.7 برابر رسیده است؛ همچنین این رقم در سال 1392 در مقایسه با سال 1384، به میزان 4.8 برابر رشد داشته است.

بر اساس این گزارش می توان نتیجه گرفت که این وزارتخانه علی رغم اینکه طی این سال‌ها در گفتمان عمومی و رسانه‌ها به طرح مسائل معیشتی معلمان نپرداخته است، اما با طرح مباحثی همچون جایگاه معلم و ارتقای آن به نقطه اصلی خود که موضوعات زیرساختی و بنیادین است و با تأمین آن خودبخود موضوع معیشت معلمان نیز مرتفع خواهد شد، گام برداشته است و امروز نیز با شروع  اجرای طرح عظیم نظام رتبه بندی معلمان صدرنشینی معلم را نشانه رفته است و به این ترتیب هدف اصلی تحول بنیادین که برگرفته از فلسفه تربیت رسمی و عمومی تعلیم و تربیت با نگاه اسلامی است، تأمین خواهد شد.

علی‌رغم تلاش‌های صورت گرفته که به آن اشاره شد برای دستیابی به رضایت شغلی فرهنگیان و زدودن زمینه‌های ادراک نابرابری، اجرای کامل نظام رتبه بندی معلمان ضروری به نظر می‌رسد.

با عنایت به اینکه حمیدرضا حاجی بابایی از 24 آبان 1388تصدی وزارت آموزش و پرورش را بر عهده گرفته است در مقایسه سال 92 با سال 1387 از نظر میزان پرداخت حقوق شاهد افزایش 2.7 برابری هستیم؛ به گونه‌ای که می‌توان گفت حقوق فرهنگیان در دوره خدمت وی از میانگین 496600 تومان به 1342100 تومان افزایش یافته است:   جدول شماره 3