دشمنی دولت اردوغان با بشار اسد و تلاش فزاینده وی برای ایفای نقش در بحران سوریه، هر روز پیامدهای منطقه‌ای جدیدتری پیدا می‌کند. آخرین و شاید مهم‌ترین نمونه از این پیامد‌ها، بروز تنش در روابط ترکیه با روسیه است که در پی نشاندن اجباری هواپیمای سوری در آنکارا پدید آمده است.

به گزارش کلاله خبر به نقل از تابناک٬ در پی اقدام دولت ترکیه در به زمین نشاندن اجباری یک هواپیمای سوری ـ که از مسکو به مقصد دمشق پرواز می‌کرد ـ مقامات آنکارا، موجی از اتهام‌زنی را علیه مسکو به راه انداخته‌اند؛ موجی که واکنش خشم‌آمیز دولت روسیه را در پی داشته و پیامدهای آن بر روابط دو کشور از هم اکنون دیده می‌شود.

به گفته‌ وی، مأموران ترکیه این مواد را به قصد بازرسی دقیق‌تر توقیف کرده‌اند.

اما این ادعا در کنار این نکته که این هواپیما، حامل هفده تن از شهروندان روس بوده و ترکیه بدون آگاهی سفارت روسیه، اقدام به نشاندن هواپیما کرده، خشم دولت روسیه را برانگیخته است؛ افزون بر این، بر پایه بیانیه وزارت خارجه روسیه، پس از آن نیز دولت ترکیه اجازه دیدار با شهروندان روس را به دیپلمات‌های این کشور نداده است.

به این ترتیب، وزارت امور خارجهٔ روسیه با انتشار بیانیه‌ای از فرود اجباری ایرباس سوری در فرودگاه آنکارا انتقاد کرد.

در این بیانیه آمده است که با این عملیات، جان هفده مسافر روسی، از جمله چند کودک، به خطر افتاده است.

این گزارش در ادامه آورده است که پیشتر، «الکساندر لوکاشویچ»، سخنگوی وزارت خارجه روسیه از دولت ترکیه خواسته بود، به همراه توضیح درباره فرود اجباری هواپیما، روشن سازد که در آینده چگونه جلوی رویدادهای مشابه را خواهد گرفت.

از سوی دیگر، یکی از مقامات بخش صنایع نظامی روسیه در مصاحبه با خبرگزاری «اینترفاکس»، دولت ترکیه را به دلیل طرح اتهام فرستادن سلاح و مواد نظامی به سوریه با این هواپیما، مورد انتقاد قرار داده است.

این مقام که نخواسته نامش فاش شود، گفته: «نه اسلحه و نه هیچ نوع از سیستم‌ها یا اجزای قابل استفاده در صنایع نظامی در این هواپیما وجود نداشته و اصولاً نمی‌توانسته وجود داشته باشد».

وی ادامه داد: «اگر ما بخواهیم هر نوع تجهیزات نظامی ـ فنی یا اسلحه صادر کنیم، این کار را درست انجام می‌دهیم، نه با روش‌های غیرقانونی و یقیناً نه با استفاده از هواپیمای غیرنظامی».

اما شاید مهمتر از همه اینکه پس از وقوع ماجراهای فوق، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه نیز سفر برنامه‌ریزی شده خود به ترکیه را لغو کرد. پوتین که قرار بود روزهای چهاردهم و پانزدهم اکتبر از آنکارا دیدار کند، فعلاً این سفر را به تعویق انداخته است. هرچند احمد داود اوغلو، وزیر خارجه ترکیه اعلام کرده، این قضیه ربطی به ماجرای هواپیما ندارد، بیشتر ناظران دیدگاهی جز این دارند.

در این میان، تحلیلگران روس بر این باورند، ترکیه با این کار خود، قصد تحریک روسیه را دارد. به باور آنان، ترکیه درگیر یک تنش جدی با سوریه است و در این میان، روسیه را که از سوریه پشتیبانی می‌کند، دشمن خود می‌داند؛ افزون بر این، به باور آن‌ها ترکیه با این کار قصد فشار بر روسیه را دارد و دولت اردوغان تلاش می‌کند از راه‌های گوناگون، این کشور را به قطع حمایت‌ از رژیم اسد وادارد.

در این میان، اما برخی تحلیلگران اروپایی می‌گویند که فرود اجباری هواپیمای سوری در ترکیه که از مسکو رهسپار دمشق بود، نارضایتی مقام‌های روسیه از ترکیه را بیشتر کرده است، چرا که این گونه کارهای ترکیه، می‌تواند تنش دیپلماتیک با روسیه پدید آورد. روسیه نمی‌خواهد یک لیبی دیگر را تجربه کند و ناتو در امور سوریه دخالتی داشته باشد، زیرا دخالت ناتو در امور سوریه، می‌تواند تعادلات منطقه‌ای و ژئوپلیتیکی را بر هم بریزد.

گفتنی است، همه این رخدادها در حالی است که سیاست اردوغان در ترکیه نیز با انتقادهای فزاینده‌ای روبه‌روست. بر پایه گزارش‌ها، شمار بسیاری از روشنفکران و فعالان سیاسی ترکیه بر این باورند که دولت اردوغان با تصمیمات نابجا، خود را بیش از اندازه وارد بحران سوریه کرده و به تنش با کشور همسایه دامن زده است؛ افزون بر این، به نوشته نشریه «تاگس اشپیگل»، نظرسنجی‌هایی که تاکنون انجام شده‌، بیانگر آن است که دو سوم شهروندان بالغ ترکیه با سیاست دولتشان در رابطه با بحران سوریه مخالفند.

به نظر می رسد در چنین شرایطی، اقدام دولت اردوغان در دامن زدن به تنش‌ها در روابط با مسکو، نه تنها نمی‌تواند در پیشبرد سیاست سوری وی کمکی به او بکند، بلکه عملاً با ایجاد فشاری فزاینده از بیرون، عرصه دیپلماتیک را برای دولت وی تنگ‌تر نیز خواهد کرد.

بنا بر این گزارش، در این راستا، هرچند در آغاز اعلام شده بود این هواپیما، حامل هیچ ماده مشکوکی نبوده، رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه، روز پنج شنبه مدعی شد حامل مواد و تجهیزاتی بوده که کاربرد نظامی دارند.

بنا بر گزارش «دویچه وله»، نخست‌وزیر ترکیه همچنین گفته، موادی که در هواپیما کشف شده‌، از جانب یک اداره‌ روسی ـ که با صنعت شیمی در ارتباط است ـ به آدرس وزارت دفاع سوریه فرستاده شده است.