سرویس اجتماعی: افزایش جمعیت و برداشت های غیراصولی ازمنابع آب، شهرستان خشک و نیمه خشک گنبدکاووس را در تامین آب شرب شهروندان با مشکل مواجه کرده است.

به گزارش کلاله خبر به نقل از ایرنا،اگرچه امروزه تامین آب شرب سالم برای شهروندان از دغدغه های اصلی متولیان وزارت نیرو و شرکت های آب و فاضلاب تابعه آن است اما میزان جمعیت و نرخ رشد آن درکنار فرهنگ مصرف آب و نهایتا کمبود منابع آبی، دغدغه مسوولان را درتامین بموقع این مایه حیات دوچندان کرده است.

شهرستان گنبدکاووس با جمعیتی حدود 350 هزار نفر درشرق استان گلستان با واقع شدن در منطقه خشک و نیمه خشک با میانگین بارش سالانه حدود 400 میلی متر، با کمبود منابع تامین آب شرب مواجه است ضمن اینکه منابع موجود نیز درحال نزدیک شدن به خط قرمز و به اصطلاح بحران آبی است.

*** سیمای آب شهری گنبدکاووس:

درحال حاضر شرکت آب و فاضلاب شهری گنبدکاووس برای تامین آب شرب شهروندان این شهر و اهالی 10 روستای اقماری که مجموعا 58 هزار و 48 مشترک با نیاز آبی 725 لیتر در ثانیه می باشد، از 24 حلقه چاه آب عمیق و 2 حلقه چاه ˈفلمنˈ در گنبدکاووس، گالیکش و کلاله با حداکثر تولید 484 لیتر در ثانیه استفاده می کند.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شهری استان گلستان با تایید مشکل کمبود منابع آب شرب گنبدکاووس گفت: نیاز آبی این شهر با جمعیت تحت پوشش 203 هزار نفری، 750 لیتر آب در ثانیه است که هم اکنون حداکثر 500 لیتر آن تامین می شود.

سیدˈمنصور هاشمیˈ با بیان اینکه هم اکنون صد درصد تامین آب شرب شهروندان گنبدی از منابع زیرزمینی استخراج می شود، افزود: متاسفانه دربرداشت از منابع آب (چاه ها) به خط قرمز رسیده ایم که باید برای آن چاره اندیشی شود.

وی، تسریع دراحداث سد ˈنرماب چهل چایˈ شهرستان مینودشت را برای تامین آب شرب مطمئن شهروندان گنبدی در دراز مدت از سوی وزارت نیرو ضروری دانست و اضافه کرد: با روند فعلی برداشت از منابع زیرزمینی تامین آب شهروندان گنبدکاووس و در صورت حفر چند حلقه چاه دیگر توسط آب منطقه ای، حداکثر تا 5 سال آینده می توان آب شرب مورد نیاز شهروندان این شهر را تامین کرد.

هاشمی، با بیان اینکه بدلیل مشکلات مالی درنگهداری و تامین منابع آب با مشکل مواجه هستیم، خاطرنشان کرد: افزایش تعرفه های آب مصرفی و حق انشعاب و نیز چاپ اوراق مشارکت راهکارهای مناسبت برای تامین منابع مالی مورد نیاز این شرکت است.

به گفته وی، هم اکنون هزینه تولید هر مترمکعب آب در استان گلستان ده هزار ریال است که بطور میانگین 2 هزار ریال به مشترکان فروخته می شود.

ˈناصر قربانپورˈ مدیر شرکت آب و فاضلاب شهری گنبدکاووس نیز می گوید: علاوه بر کمبود منابع آبی، قدمت بالا و فرسودگی 200 کیلومتر از 600 کیلومتر شبکه توزیع و نیز فرسودگی 20 هزار انشعاب مشترکان از دیگر مشکلات شرکت آب و فاضلاب شهری گنبدکاووس است.

** سیمای آب روستایی گنبدکاووس:

هم اکنون در شهرستان گنبدکاووس، 161 روستای دارای کد شناسایی وجود دارد که 131 روستا دربخش مرکزی و 30 روستا نیز دربخش داشلی برون قرار دارد و درمجموع 7 روستای بخش مرکزی 17 روستای بخش داشلی برون این شهرستان فاقد آب شرب بوده و بصورت سیار آبرسانی می شوند.

در حال حاضر شرکت آب و فاضلاب روستایی گنبدکاووس دارای 29 هزارو 500 مشترک است که آب مورد نیاز آنان از طریق 60 حلقه چاه آب عمیق و یک دهنه چشمه، تامین می شود ضمن اینکه ازمجموع 330 کیلومتر طول خط انتقال و نیز 970 کیلومتر شبکه توزیع این شرکت 60 درصد آن فرسوده است.

مدیر امور توزیع آب و فاضلاب روستایی گنبدکاووس در این زمینه به خبرنگار ایرنا می گوید: برای تامین آب شرب مورد نیاز مناطق روستایی این شهرستان احداث مجتمع بزرگ آبرسانی فجر با هدف تامین آب شرب 83 روستا مناطق شمالی و مرزی گنبدکاووس درسال 82 آغاز شد که متاسفانه با گذشت 10 سال فقط 23 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.

سیدˈمهدی حسینیˈ افزود: برآورد اولیه احداث این مجتمع 360 میلیارد ریال بود که درسال 91 این مبلغ به 850 میلیارد ریال افزایش یافته است ضمن اینکه تاکنون فقط 140 میلیارد ریال اختصاص و هزینه شده است که با روند فعلی تخصیص اعتبار چند دهه دیگر نیاز است تا این پروژه به بهره برداری برسد.

وی اضافه کرد: برای تامین آب شرب 78 روستای بخش مرکزی و جنوبی این شهرستان که وضعیت بهتری نسبت به مناطق شمالی ندارند، نیز 3 پروژه آبرسانی (شیرآباد، شهید رجایی و انقلاب) در شهرستان های آزاشهر و رامیان پیش بینی شده که روند اجرایی آنان نیز کند پیش می رود.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی گلستان نیز با تایید مشکل کمبود منابع آبی در شهرستان گنبدکاووس، گفت: ازسال 77 تاکنون 2 هزار میلیارد ریال برای عملیات اجرایی 69 پروژه درحوزه آب روستایی این استان هزینه شده است.

ˈعلیرضا خواستارˈ افزود: برای بهره برداری کامل از این پروژه ها و براساس برآورد سال 91، مجموعا 5 هزارو 600 میلیارد ریال اعتبار دیگر نیاز می باشد.

وی بابیان اینکه یک سوم روستاهای فاقد آب استان گلستان در گنبدکاووس واقع اند، گفت: تکمیل مجتمع آبرسانی فجر این شهرستان و آبرسانی به روستاهای فاقد آب شرب از اولویت های مهم این شرکت است که برای تحقق این اهداف، یک پنجم اعتبارات مورد نیاز استان را به گنبدکاووس اختصاص داد.

خواستار، همچنین از پیش بینی مبلغ 20 میلیارد ریال اعتبار برای پروژه مجتمع آبرسانی فجر گنبدکاووس درسال جاری خبر داد و اضافه کرد: با این اعتبارات که میزان تخصیص آن نیز معلوم نیست، سال ها طول می کشد که این پروژه که عملیات اجرایی آن درسال 82 آغاز شده، به بهره برداری برسد.

مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب روستایی گلستان همچنین با مهم دانستن پروژه درحال احداث سد نرماب چهل چای مینودشت و نقش آن در تامین آب شرب مناطق پایین دست این سد در گنبدکاووس بویژه مناطق مرزی شمال این شهرستان، برلزوم اختصاص اعتبارات ویژه جهت تسریع در بهره برداری از این سد تاکید کرد.

وی، افزایش تعرفه های آب را راهکاری مناسب برای رفع مشکلات مالی این شرکت و نیز اجرای پروژه های آب روستایی دانست و بر انجام آن تاکید کرد.

*** آخرین وضعیت سد نرماب چهل چای

جانشین معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه ای گلستان نیز درخصوص آخرین وضعیت سد درحال احداث نرماب چهل چای مینودشت به خبرنگار ایرنا، گفت: از زمان آغاز این پروژه ملی تاکنون 800 میلیارد ریال برای عملیات اجرایی آن هزینه شده است.

ˈداود گیلکˈ افزود: این مقدار اعتبار ازسال 91 تاکنون و توسط پیمانکار پروژه یعنی قرارگاه خاتم الانبیاء و از محل فایناس پیش بینی شده، هزینه شده است.

وی، احداث سد نرماب چهل چای مینودشت استان گلستان را فعال ترین پروژه وزارت نیرو در کشور دانست و افزود: برنامه پیش بینی شده برای بهره برداری از این سد 6 سال است که پیمانکار قول 4 ساله در بهره برداری آن داده است.

گیلک، با تاکید برضرورت اختصاص اعتبارات ویژه برای تکمیل این سد و افزایش 15 درصدی آن، اضافه کرد: با بهره برداری از این سد، آب شرب پایدار برای 600 هزار نفراز مردم شرق استان گلستان تاسال 1410 و نیز آب مورد نیاز 20 هزار هکتار از اراضی پایین دست این سد، تامین خواهد شد.

عملیات اجرایی سد نرماب چهل چای شهرستان مینودشت با 115 میلیون متر مکعب کل حجم مفید مخزن که تا 178 میلیون متر مکعب قابل تنظیم است، اوائل سال گذشته با حضور وزیر نیرو دولت دهم آغاز شد.

وی همچنین با اشاره به مشکلات اقتصادی و تخصیص 10 تا 12 درصدی اعتبارات پیش بینی شده از سوی دولت درانجام پروژه ها، تصریح کرد: برای رفع این مشکل باید از ظرفیت سرمایه گذاری بخش خصوصی استفاده شود و این بخش نیز به شرط تضمین ازسوی بانک مرکزی، آمادگی لازم برای اجرای پروژه های آب را دارد.

این مقام مسوول همچنین با بیان اینکه برداشت از منابع آب شرب (چاه ها) استان به خط قرمز رسیده است، تصریح کرد: برای تامین آب شرب مردم باید توجه ویژه ای به سد درحال ساخت نرماب چهل چای شود.

به گفته وی، برای رفع فعلی مشکل کمبود آب شرب شهری گنبدکاووس این شرکت حفر 2 حلقه چاه آب جدید را در دستور کار دارد.

با این حال، به اعتقاد کارشناسان وجود گسترده وسیع اقلیم خشک و نیمه خشک و توزیع نامناسب آبی، مشکلات زهکشی اراضی مناطق شمالی، بهره برداری زیاد از منابع آب زیرزمینی و افت سفره های زیر زمینی سبب گسترش آب شور و تخریب کیفیت منابع آب های سطحی و زیر زمینی می شود.

همچنین پایین بودن بهره وری آب درمصارف کشاورزی بدلیل استفاده از سیستم های سنتی آبیاری و نیز کندی اجرای طرح های آبیاری تحت فشار، پایین بودن بهره وری آب شرب بدلیل فرسودگی شبکه های توزیع و رعایت ضعیف الگوی مصرف ازسوی مشترکان و تعرفه های پایین فروش آب و نیز محدودیت های سرمای گذاری درطرح های توسعه ای آب از مهمترین مشکلات و چالش های آب شهرستان گنبدکاووس است که بایستی با برنامه ریزی اصولی و تخصیص اعتبارات لازم جهت رفع و یا کاهش آن اقدام شود.